Freek Kuipers wil mooie dingen bewaren voor volgende generaties
Geplaatst op: 25 februari 2016
Freek Kuipers vindt het belangrijk dat spullen bewaard blijven, maar ondanks zijn verzamelwoede hoeft hij dat niet per se zelf te doen. “Dit is een bordje uit Sappemeer. Als de historische vereniging het daar belangrijk vindt, mogen ze het hebben”, zegt hij ergens tijdens een rondleiding door zijn museum aan het Groot Lageland. “Hier, leuk voor je vrouw”, klinkt het even later als hij een minuscuul Buisman-blikje weggeeft.
“Ik spring nogal van de hak op de tak hoor…”, waarschuwt Kuipers aan een grote tafel in zijn woonkamer. De volgende uren neemt hij inderdaad nogal wat onderwerpen onder de loep. Van de historie van zijn Groot Lageland tot de binnenlanden van Gambia, van de geschiedenis van Buisman tot wedstrijden tussen DESZ 4 en Sportclub Genemuiden 6 en van de fossielenverzameling van zijn vader tot het Sluziger vissersleven. Door alle afslagen en bochten in klinkt echter de liefde voor Zwartsluis door.
En dat terwijl Kuipers pas op zijn dertiende aan de boorden van het Zwartewater belandde. “Mijn ouders hadden een schip en legden dat in Zwartsluis aan de wal. Vooral omdat ze op relatief late leeftijd nog een tweeling kregen en mijn moeder wilde niet dat die in een vreemd gezin opgroeide. Zelf ben ik geboren in Hillegom. Spijt van Zwartsluis heb ik nooit gehad. Ik voel me hier thuis. En ik kan met veel mensen opschieten, ondanks dat ik nogal een duidelijke mening heb. Als ik iets zwart vind, zal ik beslist niet zeggen dat het wit is…”
Via zijn vader werd de zakelijke toekomst van Freek bepaalt. “Hij begon met puinvervoer over de Vecht en op die manier belandde hij in het slopen. Toen hij in 1979 overleed stonden wij voor de keuze om de zaak aan de Nieuwe Sluis over te nemen. Dat hebben we gedaan. Ik heb veel sloopwerk in onder meer Zwartsluis, Vollenhove en Steenwijk gedaan, eigenlijk in de hele Kop van Overijssel”, vertelt Kuipers.
En hoewel het tegenstrijdig klinkt, begon hij juist tijdens dat slopen zijn bestaan van verzamelaar. Al zat dat er eigenlijk al vroeg in. “Als kind woonde ik in Groningen. Op weg naar school zag ik altijd wel suikerzakjes liggen en die begon ik te verzamelen. Die gingen allemaal in een boek. Dat ligt nog steeds op zolder. Ik kan moeilijk dingen weggooien. Later tijdens die sloopwerkzaamheden pakte ik altijd deurklinken, huisbellen en andere materialen die anders voor de sloop bestemd waren. En je vond natuurlijk nog wel eens bijzondere dingen.”
Die staan sinds vorig jaar in een heus museum. Daar heeft hij zijn verzamelingen redelijk kunnen afbakenen. “Ik vind veel dingen mooi, maar richt me nu vooral op spullen die met visserij, scheepvaart of Buisman te maken hebben. Daar zitten best bijzondere dingen tussen die ook prima bij De Sluuspoort, historische verenigingen of bij het bedrijf Buisman zouden thuis horen. In de toekomst zou dat mooi zijn. Zolang vooral de Buisman-verzameling maar niet gaat versplinteren.”
Want de verzameling van Kuipers is ronduit indrukwekkend. Alle beroemde Buisman-blikken, spaarpotten, reclamematerialen, posters en andere attributen heeft hij. En overal kan hij een verhaal over vertellen. “Kijk, dit was voor de vrouwen…”, laat hij een weggeefcadeautje van Buisman zien. Aan de binnenkant blijkt een setje naald en garen te zitten. “Busjes waarop het woord ‘aroma’ staat zijn voor de buitenlandse markt bestemd”, zegt hij tien seconden later. Hij toont blikken die naar een Aziatisch land gingen.
Ook Canada was Buisman-minded. “Dat kwam omdat het bedrijf alle emigranten in de jaren veertig en vijftig een blikje Buisman meegaf. Zo verwierven ze een markt in onder meer Canada. Uiteindelijk kreeg het bedrijf daar ook een wederverkoper”, vertelt Kuipers, die regelmatig lezingen over zijn favoriete bedrijf geeft. En voor het voorjaar heeft hij al een aantal groepen staan die een kijkje komen nemen aan het Groot Lageland.
Dat is een straat met historie, weet Kuipers als geen ander. Terug in de woonkamer slaat hij fotoboeken open. Soms wat vergeelde foto’s tonen de pracht van Zwartsluis in vroegere tijden. De vissersboten van Moorman lagen zo ongeveer bij hem voor de deur. Het aantal winkeltjes aan het Groot Lageland was ooit indrukwekkend, terwijl de straat eigenlijk buiten het dorp lag. Kuipers heeft horen vertellen dat het gebied ooit zelfs bij Vollenhove hoorde. Bakkers, kruideniers en natuurlijk café Holland, dat in het voorste deel van het pand van Kuipers zat, waren aan de straat gevestigd. Zelf verbouwde hij zijn huis ooit om met hulp van voetbalkameraden. “Vijf of zes jongens van DESZ 4 kwamen hier twee avonden in de week en de hele zaterdag mee helpen. Ja, dat was een mooi elftal hoor…”
Tenslotte opent Kuipers een fotoboek over de familie Buisman die hij onlangs in huis kreeg. Bedoeld om foto’s uit te kopiëren. “Hierin zie je ook goed hoe welgesteld die familie was. Er staan prachtige, dure auto’s in en het zijn allemaal foto’s van vakanties. Nee, ze gingen niet kamperen op de Veluwe…De Buismannen hadden ook contact met de grote industriëlen van Nederland. Echt, dat was een enorm bedrijf hoor.”
Hij heeft het waardevolle boek in goed vertrouwen in bruikleen gegeven. Zelf is hij ook niet zuinig met uitlenen. Informatie over de regionale visserij ligt momenteel bij een schrijver in Genemuiden. “Die kan er misschien iets mooi meedoen, zodat de informatie ook voor het nageslacht bewaard blijft. Dat vind ik belangrijker dan dat ik het zelf in mijn bezit houd. Bovendien: wie wat geeft, krijgt ook nog eens wat terug.”
Dan klinkt de telefoon. Koos Kisjes vraagt zich af waar Kuipers blijft. Ze moeten samen op pad. Wellicht is er weer een mogelijkheid om de Buisman-verzameling uit te breiden. “Kom nog maar eens terug…”, zegt hij. Er zijn nog veel verhalen die onbehandeld zijn gebleven.
